تأثیر استفاده از درصدهای متفاوت نانو ذرات کلی در زیره کفش ورزشی بر جریان توان مفاصل اندام تحتانی در فاز اتکاء دویدن

چکیده هدف: نانو ذرات کلی دارای مشخصاتی است که ممکن است سبب بهبود فاکتورهای بیومکانیکی مرتبط با کفش شود. استفاده از نانو ذرات کلی در زیره کفش ورزشی می تواند افزایش استحکام کششی، انعطاف پذیری و کاهش وزن زیره کفش ورزشی را در پی داشته باشد. بااین حال، میزان مطلوب استفاده از نانو ذرات کلی برای بهبود پارامترهای بیومکانیکی حین دویدن نامشخص است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر استفاده از درصدهای متفاوت نانو ذرات کلی در زیره کفش ورزشی بر جریان توان مفاصل اندام تحتانی در فاز اتکا دویدن است. روش شناسی: 20 دانشجوی مرد تربیت بدنی با میانگین سنی 78/2±2/25، وزن 83/6±26/72 و قد 09/5±5/176 با سه نوع کفش با زبره های pu (پلی اورتان)، npu1 (کامپوزیت پلی اورتان- نانو کلی 1 درصد)، npu2 (کامپوزیت پلی اورتان- نانو کلی 2 درصد) و پای برهنه سه بار با سرعت 2/0 ? 5/3 متر بر ثانیه دویدند. داده های سینماتیک و سینتیکی توسط پنج دوربین و یک صفحه نیروسنج جمع آوری شد. جریان توان مفاصل اندام‎تحتانی با استفاده از روش دینامیک معکوس در سه بعد محاسبه گردید. آزمون anova با اندازه های مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی برای آزمون فرضیه های پژوهش استفاده شد (05/0p<). یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که در صفحه حرکتی ساجیتال، کفش npu2 اوج مثبت جریان توان مچ پا را به طور معناداری نسبت به کفش pu (02/0=p) و کفش npu1 (02/0=p) افزایش داد؛ اما تفاوت معناداری میان کفش‎های pu و npu1 در اوج مثبت جریان توان مچ پا مشاهده نشد. همچنین افزایش معناداری در اوج منفی جریان توان زانو در دویدن با کفش npu2 در مقایسه با پای برهنه (01/0=p) و با کفش‎ pu (001/0=p) مشاهده گردید. اوج مثبت جریان توان زانو به طور معناداری در دویدن پابرهنه در مقایسه دویدن با کفش های pu (01/0=p)، npu1 (02/0=p) و npu2 (007/0=p) کاهش یافت. هرچند تفاوت های میان دویدن با سه کفش پژوهش معنادار نبود. همچنین نتایج اوج منفی توان مچ پا و اوج مثبت جریان توان زانو میان هیچ یک از شرایط پوشش پا در این صفحه حرکتی معنادار نبود. در صفحه حرکتی فرونتال، npu2 سبب افزایش اوج مثبت جریان توان مچ پا نسبت به پای برهنه (002/0=p)، کفش pu (003/0=p) و npu1 (02/0=p) گردید. نتایج اوج منفی جریان توان مچ پا و اوج مثبت و منفی جریان توان زانو در دویدن با چهار پوشش مختلف پا تفاوت معناداری را نشان نداد. در صفحه حرکتی هوریزنتال نیز تفاوت معناداری میان اوج های مثبت و منفی جریان توان در هر دو مفصل مچ پا و زانو در دویدن با کفش های pu، npu1، npu2 و پای برهنه مشاهده نگردید. نتیجه گیری: استفاده از کفش npu2 باعث افزایش بازه زمانی ذخیره توان توسط عضلات پلانتارفلکسور مچ پا در صفحه حرکتی ساجیتال شد که در انتقال کل پا به فاز نوسان عملکرد بهتری را از خود نشان داد می دهد. بعلاوه، npu2 با افزایش بازه زمانی عدم انتقال توان زانو در فاز ابتدایی اتکا و انتقال برونگرا در ابتدای فاز میانی اتکا سبب کاهش بار وارده بر زانو در اثر جذب شوک بیشتر و فراهم سازی ثبات بیشتر برای تنه می گردد. از سوی دیگر کفش npu2 باعث افزایش اوج مثبت توان مچ پا در صفحه حرکتی فرونتال می شود که افزایش این متغیر با افزایش ریسک آسیب همراه خواهد بود. تفاوت های ایجادشده توسط کفش npu2 در مقایسه با pu و npu1 ممکن است به دلیل استفاده 2 درصدی نانو ذرات کلی و افزایش سختی کفش، افزایش استحکام کششی همراه با کرنش بزرگ تر بوده باشد. از سوی دیگر عدم معناداری در سایر مفاصل و صفحات حرکتی ممکن است به دلیل خصوصیات وابسته به آزمودنی، تعداد آزمودنی ها یا دامنه حرکتی محدود در این صفحات باشد.